Sunday, April 1, 2018

მილან კუნდერა, ყოფიერების აუტანელი სიმსუბუქე

ჰიტლერთან შეგუება წარსულის გამეორების უარყოფაზე დაფუძნებული მსოფლიოს ღრმა ზნეობრივ გარყვნილებაზე მეტყველებს, რადგან ასეთ მსოფლიოში ყველაფერი წინასწარ შენდობილი და, ამდენად, ყველაფერი ცინიკურად ნებადართულია
ყოველ მოსწავლეს შეუძლია, ფიზიკის გაკვეთილზე ცდა ჩაატაროს, რომ ამა თუ იმ მეცნიერული ჰიპოთეზოს სისწორეში დარწმუნდეს. მაგრამ ადამიანს მხოლოდ ერთი ცხოვრება აქვს და ჰიპოთეზის ცდით შემოწმება არ შეუძლია, ამიტომ ის ვერასოდეს გაიგებს, უნდა დამორჩილებოდა თავის გრძნობებს თუ არა.

იმან ვინც ჯარისკაცივით ტყვედ ბარდება, იარაღი უნდა დაყაროს.

ერთგულება უპირველესია სათნოებათა შორის. ერთგულება ერტიანს ხდის ჩვენს ცხოვრებას. ასე რომ არ იყოს, ცხოვრება ნამსხვრევებად იქცეოდა, უთვალავ წამიერ შთაბეჭდილებად დაინგრეოდა.

სილამაზე, როგორცდ შეცდომა, სილამაზის ისტორიის ბოლო ფაზაა.

სტუდენტებმა სწავლა რომ დაასრულონ, სადიპლომო ნაშრომებისთვის ახალ-ახალ თემებს იგონებენ. ამ თემების რაოდენობა უსასრულოა, რადგან კვლევის საგნებად შეგიძლია ყველაფერი აქციო. ნაწერით აჭრელებულ ქაღალდებს ერთმანეთზე აწყობენ არქივებში, რომლებიც სასაფლაოებზე უფრო ნაღვლიანად გამოიყურება, რადგან იქ მიცვალებულთა მოსახსენებელ დღეებშიც კი არავინ შედის. კულტურა იკარგება პროდუქციის სიმრავლეში, ასოების ნიაღვარში, რაოდენობრივ საგიჟეთში. ამიტომაც ვამბობ, რომ შენს სამშობლოში აკრძალული ერთი წიგნი გაცილებით ღირებულია იმ მილიარდობით სიტყვაზე, რომლებიც ჩვენი უნივერსიტეტებიდან იფრქვევა.

ფიზიკური სიყვარული წარმოუდგენელია ძალადობის გარეშე. 

სიყვარული ძალაზე უარის თქმას ნიშნავს.  ამ ფრაზით ფრანცმა საბინას სექსუალურ ცხოვრებაში საკუთარი თავის დისკვალიფიკაცია მოახდინა.

[ჩეხეთის ოკუპაციის დღეებში] მინიკაბებში გამოწყობილი გოგოები გრძელ ჯოხებზე ჩამოცმულ ეროვნულ დროშებს აფრიალებდნენ. ეს სექსუალური თავდასხმა იყო ხანგრძლივ ასკეტიზმში მცხოვრებ რუს ჯარისკაცებზე. ასეთი ქალები რუსეთში ალბათ უკვე ხუთასი თუ ექვსასი წელია, არ დაბადებულან და ისინი დემონსტრაციულად გამოხატავენ მათ მიმართ ზიზღს. 

კეკლუცობა ისეთი ქცევაა, როდესაც ერთი ადამიანი მეორეს მიანიშნებს, რომ მასთან სექსუალური სიახლოვე შესაძლებელია, ოღონდ ეს შესაძლებლობა არასოდესაა უპირობო, სხვა სიტყვებით, კეკლუცობა სიახლოვის დაპირებაა გარანტიის გარეშე. 

ნუთუ მეფის ტახტზე მჯდომ სულელს არაფერზე მოეთხოვება პასუხი იმიტომ, რომ ის სულელია?

ეპიკური მექალთანეების ბოლო იშვიათობების შემგროვებლობაა. ამიტომ, მეგობრები უხერხულობაში რომ არ ჩააგდონ, საზოგადოებაში საყვარლებს არ აჩენენ. 

სიყვარული იწყება იმ წუთას, როდესაც ქალი თავისი პირველი სიტყვებით ჩვენს პოეტურ მეხსიერებაში აღიბეჭდება.

1618 წელს იმპერატორზე გამწარებულმა ჩეხმა დიდგვაროვნებმა ორი მაღალჩინოსანი პრაღის ჰრადის ფანრჯრიდან გადააგდეს. ასე დაიწყო ოცდაათწლიანი ომი, რომელმაც ჩეხი ერი თითქმის სრულ განადგურებამდე მიიყვანა. ხომ არ აჯობებდა, ჩეხებს მაშინ მეტი სიფრთხილე და ნაკლები გამბედაობა გამოევლინათ? 1938 წელს, ევროპამ გადაწყვიტა ჩეხების სამშობლო მსხვერპლად შეეწირა ჰიტლერისთვის. ამა ჩეხებს გაურკვეველი დროით თავისუფლება დააკარგვინა. სიფრთხილეზე მეტად მაშინ გამბედაობა ხომ არ უნდა გამოეჩინათ?

რატომ უნდა ატკინო ვინმეს გული იმის გამო, რომ ახალგაზრდობაში ცუდი გემოვნება გქონდა?  ტერეზა ტომაშს, როცა უმტკიცებს რომ შვილი უნდა ნახოს





Monday, January 15, 2018

2018-2024 წლების ეროვნულის სასწავლო გეგმის შესახებ ისტორიაში (საბაზო საფეხური)

ასწავლო ცოტა და სიღრმისეულად ძალიან კარგი ინიციატივაა, მაგრამ მაინტერესებს ამ სასწავლო გეგმის, რომელიც თვისობრივად რევოლუციურად ახალია, შესაბამისი სახელმძღვანელოების დაწერა, შეფასება და გამოცემა რამდენად რეაისტურია, რომ 2018 წლის სექტემბრისთვის მოესწრება. არ მოესწრება და იქნება უხარისხო. მართალია, მხოლოდ სახელმძღვანელოზე ორიენტირება ძალიან ცუდია და გეგმა ამას ითვალისწინებს, მაგრამ როგორი ცუდიც არ უნდა იყოს სახელმძღვანელო, ის მაინც უნდა არსებობდეს და ძირითად თემებზე მიმართულებას უნდა გაძლევდეს. სხვა საკითხია, რომ ამ ტიპის რევოლუციურ სიახლეს სწავლების მეთოდიკაშიც რევოლუციური სიახლე სჭირდება და რამდენად მზად არიან მასწავლებლები. მათ საგნობრივ კომპეტენციაში მე ეჭვი არ მეპარება, მაგრამ საგნობრივი კომპეტენცია სრულიად არასაკმარისია ამ ტიპის სწავლებისთვის. ვინ უნდა უზრუნველყოს მათი გადამზადება ისე, რომ ამ გამოწვევას უპასუხოს. და ეს ყველაფერი იმ პირობებში, როდესაც ძველი გეგმით გათვალისიწნებული მეათე კლასის პროგრამას, რომელიც ჩემთვის, როგორც ისტორიკოსისთვის, ყველაზე საინტერესოა, თითქმის არავინ იმ დატვირთვით არ ასწავლიდა, რასაც ის გულისხმობდა. რატომ? იმიტომ, რომ ძალიან ცოტამ იცის, რა არის კვლევაზე დაფუძნებული სწავლება და კიდევ უფრო ცოტამ იცის, როგორ უნდა ასწავლოს ასე. განა რამდენს მიუცია დავალებად მაგალითად სამოქალაქო საზოგადოებაში შემდეგი რამ: შექმენით თქვენი საკუთარი იდეალური სახელმწიფო? ან რამდენს უსწავლია პირველწყაროს შექმნა მეათე კლასში? ეს იმიტომ ვახსენე, რომ საბაზო საფეხური ზუსტად ამ ტიპის სწავლებაზე გადადის.
ერთი სიტყვით, კი ნამდვილად კარგია აზრია, მაგრამ განხორციელების რეალურ შანსებს ამ ვადებში და ამ პირობებში ვერ ვხედავ და თუ ღმერთმა არ ქნას და ვერ განახორციელეს, გამოვა, რომ ეს ეროვნული სასწავლო გეგმა მხოლოდ პოპულისტური განაცხადია და მეტი არაფერი.
მაგრამ მე ჩემი ქვეყნისთვის მაინც საუკეთესო მინდა, ამიტომაც მის შემქნელებს და დამნერგავებს მაინც წარმატებები მინდა ვუსურვო

Sunday, January 14, 2018

ჯიბრან ხალილ ჯიბრანი, „წინასწარმეტყველი“

როდესაც სიყვარული გიხმობთ, გაჰყევით მას, ტყმც მის გზები რთულია და ეკლიანი.
თუ მისი ფრთები შემოგეხვიათ, დანებდით მას, თუმც, შესაძლოა, ფაფუკ ბუმბულებს შორის ჩამალულმა ხმალმა დაგჭრათ
სიყვარული გვირგვინს გადგამთ, მაგრამ ჯვარსაც გაცვამთ.
ის გლეწავთ, მაგრამ გაშიშვლებთ
სიყვარული არაფერს გასცემს საკუთარი თავის გარდა და არსაიდა იღებს საკუთარი თავის გარდა.
სიყვარული არაფერს ფლობს და არც ის სურს, რომ მას ფლობდნენ, რადგან სიყვარული მხოლოდ სიყვარულს სჯერდება.

გიყვარდეთ ერთმანეთი, მაგრამ სიყვარულს ხუნდებად ნუ აქცევთ.
იმღერეთ, იცეკვეთ, იმხიარულეთ, მაგრამ თითოეული თქვენთაგანი მარტო იყოს.
მიეცით ერთმანეთს თქვენი გულები, მაგრამ არა მპყრობელობაში.

კარგია წყალობის გაღება, როცა გთხოვენ, მაგრამ უკეთესია, როცა არ გთხოვენ და თავად გესმის.

დიდი სიამოვნებით ადგენთ კანონებს, თუმცა უფრო მეტი სიამოვნებით არღვევთ მას.

რა არის ბოროტება, თუ არა შიმშილისგან და წყურვილისგან გატანჯული სიკეთე?