დაღესტნელები დღეს შეხვდნენ საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენლებს და გადასცეს 14 000 იანი ხელმოწერილი არზა, რომელშიც ითხოვდნენ საქართველოსთან დაღესტნის შეერთებას, იმ მოტივით, რომ რუსეთის მმართველობის ქვეშ მათ გადაშენება ემუქრებათ.
საინტერესოა, იგივე მოთხოვნა ჩეჩნებმა წამოაყენეს 18-21 წლების დამოუკიდებელი საქართველოს არსებობის წლებში. ჩვენ მაშინ ისეთი ძლიერი სახელმწიფო არ ვიყავით და არ შეგვეძლო ასე ხელაღებით უცებ შეგვეერთებინა ეს ტერიტორია.
საქართველოს გაძლიერება ყოველთვის ნიშნავდა იმას, რომ მთელი კავკასია ძლიერდებოდა. ჭეშმარიტად კავკასიის დედაქალაქი იყო ყოველთვის თბილისი. თუ საქართველოს ულხინდა, ყველას ულხინდა კავკასიაში, ხოლო თუ უჭირდა, ყველას უჭირდა.
დღესდღეობით, საქართველოს მაინც სხვა კავკასიურ ქვეყნებთან შედარებით ყველანაირად უკეთესი მდგომარეობა აქვს, ქართველებს რუსებისგან განსხვავებით თუნდაც იმის უზრუნველყოფა მაინც შეუძლიათ, რომ ამ ადამიანებს საკუთარი ენის და ტრადიციების შენარჩუნებაში დაეხმარონ. ერთადერთი, რისი დაშვებაც არასწორი იქნებოდა, არის მათთვის აქ გადმოსახლების უფლების მიცემა. მართალია, დაღესტნელები, ოსები არ არიან და მათი მაგალითით დაღესტნელებზე მსჯელობა არ შეიძლება, მაგრამ ფაქტია, რომ ოსებს რომ ჩამოსახლების უფლება მივეცით, ამას კარგი არაფერი არ მოუტანია და დღეს სწორედ ასეთი უმადური ოსები ქმნიან გვედავებიან ტერიტორიას და გამოყოფას ითხოვენ. მაგრამ რუსეთის ყველა მცდელობას მაინც მოეღება ბოლო საქართველოს გაძლიერებასთან ერთად. ახლა ის დრო აღარ არის, რუსეთი როცა მოეხასიათებოდა, ხან ჩეხოსლოვაკიას და ხან უნგრეთს რომ შეუვარდებოდა ხოლმე. ახლა აღარც ის დრო არ არის, რომ ჩეჩნეთის ამბავი გაუვიდეს. ერთხელაც იქნება და ეგენი ისევ წამოყოფენ თავს, მაგრამ წამოყოფენ უფრო მძლავრად, იატაკქვესეთიდან გამოვა მათი ეროვნული მოძრაობა და ისეთ დროს და ისეთს დაიყვირებს, რომ ევროპამდე მიაღწევს ეგ ხმა და ოკეანის გადაღმაც შესმენილ იქნება
Wednesday, December 15, 2010
Tuesday, December 14, 2010
ჩემი საჯარო ლექციები
პარასკევს, ზუგდიდის მე-2 საჯარო სკოლაში საჯარო ლექცია ჩავატარე თემაზე "ქაშქების მიგრაციის კვალი დასავლეთ საქართველოში". ეს თემა წავიკითხე ბარსელონაში. გამომდინარე იქიდან, რომ დასავლეთ საქართველოს უძველეს ისტორიას ეხებოდა, განსაკუთრებული ინტერესი გამოიწვია.
ტრადიციულად, ჯვარის მე-2 სკოლაშიც წავიკითხე ლექცია. როგორც ჩემი მშობლიური სკოლა, სარგებლობს იმ პრივილეგიით, რომ პირველ რიგში იქ ჩავდივარ და ვუზიარებ ჩემს პირველ პედაგოგებს და სკოლის ახალგაზრდა თაობას ჩემს უახლეს იდეებს.
ასევე ჯვარის სათემო განათლების ცენტრის დირექტორის, მაია ჭანტურიას თხოვნით, შაბათს შევხვდი, ახალგაზრდული კლუბის წევრებს. თემატიკამ დიდი დაინტერესება გამოიწვია და ლექციაც აქტიურ რეჟიმში მიმდინარეობდა.
ძალიან მომეწონა, რომ ახალგაზრდები ასე აქტიურად არიან ჩართული სხვადასხვა პროცესებში. განსაკუთრებით, ის არის კარგი, რომ ყოველგვარ სიახლეს ეცნობიან და დროს და ცენტრი ხელს უწყობს მათ დროს აუწყონ ფეხი.
Monday, August 30, 2010
ვინ იყო ბარაბა?
ბარაბა ნიშნავს "ღვთის შვილს", წოდება იყო, ხოლო სახელად მას იესო ერქვა. და პილატესთან შეკრებილი ხალხი ყვიროდა "მოგვეც ჩვენ ბარაბა"
არამეულად ნიშნავს "ღვთის შვილს", ძველ აღთქმაში არაა მოხსენიებული რა თქმა უნდა, ახალ აღთქმაში, კი. განმარტება არ ჭირდებოდა, რომ ღვთის შვილს ნიშნავსო, ისედაც ცხადი იყო. უფრო ზუსტად, სიტყვაში "ბარ-აბბას" ბარ შვილს ნიშნავს, "აბბას" სახელიცაა, მამასაც ნიშნავს და უფალს მიემართებოდა ლოცვის დროს. თვითონ ბარაბა იყო იუდეველთა აჯანყების მეთაური რომაელების წინააღმდეგ. ანუ ებრაელები მხსნელს ფიზიკური გაგებით რომ ეძებდნენ და იესო ქრისტეს რომ მიიჩნევდნენ რომაელებისგან მხსნელად, სინამდვილეში იესო ბარაბა იყო აჯანყების მეთაური. სიტყვის "იეშუა" ეტიმოლოგიად კი ითვლება "იაჰვე, ანუ მამაღმერთი გადაგვარჩენს". ამიტომ ბარაბას გადარჩენა რომ ითხოვეს ებრაელებმა, ეს შეიძლება სულაც არა იმიტომ, რომ ქრისტეს გადარჩენა არ უნდოდათ, არამედ იმიტომ რომ ბარაბას გადარჩენა უნდოდათ, ამ შემთხვევაში მათ სულიერ და ფიზიკურ ხსნას შორის გააკეთეს არჩევანი და ეს უკანასკნელი არჩიეს პირველს.
არამეულად ნიშნავს "ღვთის შვილს", ძველ აღთქმაში არაა მოხსენიებული რა თქმა უნდა, ახალ აღთქმაში, კი. განმარტება არ ჭირდებოდა, რომ ღვთის შვილს ნიშნავსო, ისედაც ცხადი იყო. უფრო ზუსტად, სიტყვაში "ბარ-აბბას" ბარ შვილს ნიშნავს, "აბბას" სახელიცაა, მამასაც ნიშნავს და უფალს მიემართებოდა ლოცვის დროს. თვითონ ბარაბა იყო იუდეველთა აჯანყების მეთაური რომაელების წინააღმდეგ. ანუ ებრაელები მხსნელს ფიზიკური გაგებით რომ ეძებდნენ და იესო ქრისტეს რომ მიიჩნევდნენ რომაელებისგან მხსნელად, სინამდვილეში იესო ბარაბა იყო აჯანყების მეთაური. სიტყვის "იეშუა" ეტიმოლოგიად კი ითვლება "იაჰვე, ანუ მამაღმერთი გადაგვარჩენს". ამიტომ ბარაბას გადარჩენა რომ ითხოვეს ებრაელებმა, ეს შეიძლება სულაც არა იმიტომ, რომ ქრისტეს გადარჩენა არ უნდოდათ, არამედ იმიტომ რომ ბარაბას გადარჩენა უნდოდათ, ამ შემთხვევაში მათ სულიერ და ფიზიკურ ხსნას შორის გააკეთეს არჩევანი და ეს უკანასკნელი არჩიეს პირველს.
Friday, August 20, 2010
ფიგერესიდან ბარსელონამდე
დალი მუზეუმი ისე სიურრეალისტურადაა მოწყობილი, როგორადაც დალის შეეფერებოდა. ნორმალური შენობა, მიუხედავად ამისა, თანიმდევრობა არა ნორმალურია და ზემოთ-ქვემოთ დაყიალობ, ისე რომ ორიენტაციის უნარს კარგავ საბოლოოდ. დალია, რა.
მუზეუმიდან უკანა გზაზე რენფეთი რომ ვბრუნდებდი, ჟორონაში მატარებელი დიდხანს გაჩერდა. ვერ გავიგე, რატომ გაჩერდა, ესპანელი ქალისგან მაგდენ ესპანურსაც ვერ ვიგებდი, მიზეზს რომ მივხვმდარიყავი და ერთ კაცს, რომელსაც ესპანურში ცოტა რუსული აქცენტი ეტყობოდა, გამოველაპარაკე, ჩემს უკან იჯდა, რაღაც ძალიან აქტიური ჩანდა, მივხვდი რომ მიზეზი იცოდა და ვკითხე, ესპანურის გარდა რა ენზე ლაპარაკობთ-მეთქი. "არაფერი მნიშვნელოვანიო" - მითხრა. არ მოვეშვი - "მაინც-მეთქი?" და "Ruso-ო მიპასუხა". გამოველაპარაკე. ბავშვები "რაგატკებს" ესროდნენ და მაგიტო გააჩერესო. საუბარში ესპანელმა ქალმა ჰკითხა, თქვენი ქვეყნიდანა, რუსიაო? იმან უთხრა "არა, შეიძლება სომეხია" ჩემი "არა"-თი ეგრევე მიხვდა და მეუბნება: "ქართველი ხარ, გოგოო?". თან ქართულად. გამიკვირდა ასეთი მოულოდელი შეხვედრა, საინტერესო დიალოგი გაიმართა მერე ჩვენს შორის:
-"მე კი ვარ ქართველი, მაგრამ თქვენ ასეთი თავანკარა ქართული საიდან იცით-მეთქი?"
-"მე ბებია მყავდა ქართველი, ფოთელი ჩაჩავაო."
-"დიდი გვარის ბებია გყოლიათ."
-"რატომ?"
-"ცნობილი ქართველი გინეკოლოგი იყო ჩაჩავა"
-"საიდან ხართ?"
-"მე მამა რუსი მყავს, მაგრამ საქართველოში დავიდაბე და 6 წლამდე მანდ ვიზრდებოდი, მერე რუსეთში, საქართველოში ჩავდიდი ხოლმე, მაგრამ რაც ბებია გარდამეცვალა, არ ვყოფილვარ. 9 წელია ესპანეთში ვცხოვრობ. მე სახელი ქართული მაქვს: ზური და ამისა გამო რუსეთში სულ პრობლემა მქონდა. ამ ბოლო დროსაც ვიყავი, ომის მერე რუსეთში. ვიღაც პოლიციელმა გამაჩერა, დახედა საუბრებს და მეუბნება: "а почему у тебя отчество, фамилия русская, а имя грузинское"-ო. მეც ვუპასუხე: "Мой дед во второй мировой войне с Грузином воевал, он его спас и в честь его назвали"-მეთქი და დამანება თავი. რუსეთში რომ ჩავდივარ, მხეც ქართველს მეძახიან და საქართველოში რომ ჩამოვდივარ, მოღალატე რუსსო."
არადა, ქართველებს ლიბერალებად მოგვაქვს თავი და ასეთ კაცს რუსობას ვერ ვპატიობთ, მაშინ როცა ბებიის სისხლი აშკარად მეტია მაგ კაცში, ვიდრე მთელი სლავური მოდგმის. საინტერესო იყო ამ კაცის შეფასებ ბოლოდროინდელ მოველებზე, მაგრამ მე მაინც არ ვკითხე, თვითონ წამოიწყო:
- "ორივე მთავრობა საზიზღარია, გინდა პუტინი, გინდა სააკაშვილი, ომი აატრიალეს და ხალხი ვეღარ კონტაქტობს ნორმალურად, დაშალეს ქვეყანა და ახლა ხალხს აჩხუბებენ ერთმანეთს."
როგორ გინდა ასეთს აუხსნა, რომ საქართველო დამოუკიდებელი უნდაგამხდარიყო და თავისი ტერიტორიები უნდა დაეცვა, ამიტომ პასუხი სხვანაირად გავეცი:
-"იმ რუსეთსაც რად უნდა, რომ ამდენ ფულს ხარჯავს უაზრო ომში, მოგებას ამ ტერიტორიებიდან ვერ იღებს, ისევ და ისევ უაზროდ აწვება მაგის ბიუჯეტს ყველანაირად ეს ომი და ამ ტერიტორიებისთვის ჭიდილი."
შევცვალე მერე საუბრის თემა და ვკითხე:
-ესპანური საიდან იცით?
-МГИМО-ში ვსწავლობდი, იქ მასწავლეს."
ისე მაგის პასუხს პოლიციელს რომ უთხრა, მანდ ნასწავლობა კი ეტყობოდა. მერე გააგრძელა:
-"ქართულად დიდი ხანია, არ მილაპარაკია, ბავშვობის მერე საქართველოში არ ვყოფილვარ, მოსკოვში ვის დაველაპარაკებოდი."
-"ისე, მოსკოვში მეგრელები არიან ბევრი, თუმცა, ბევრმა რუული და მეგრული იცის მარტო"
-რუსული და მეგრული კი არა "სქან ...." მეტი არაფერი არ იციან მაგათ. წელს ჩავდივარ საქართველოში ბებიის საფლავი დაკრძალვის მერე არ მინახავს, სენაკში ბიძა მყავს, სოხუმიდან გადმოსული და მაგათ მინდა მივაკითხო კიდევო"
ამასობაში მისი ჩასვლის დროცს მოვიდა.
დამემშვიდობა: "სულით და გულით ბედნიერებას გისურვებო" და სილსში ჩავიდა.
მუზეუმიდან უკანა გზაზე რენფეთი რომ ვბრუნდებდი, ჟორონაში მატარებელი დიდხანს გაჩერდა. ვერ გავიგე, რატომ გაჩერდა, ესპანელი ქალისგან მაგდენ ესპანურსაც ვერ ვიგებდი, მიზეზს რომ მივხვმდარიყავი და ერთ კაცს, რომელსაც ესპანურში ცოტა რუსული აქცენტი ეტყობოდა, გამოველაპარაკე, ჩემს უკან იჯდა, რაღაც ძალიან აქტიური ჩანდა, მივხვდი რომ მიზეზი იცოდა და ვკითხე, ესპანურის გარდა რა ენზე ლაპარაკობთ-მეთქი. "არაფერი მნიშვნელოვანიო" - მითხრა. არ მოვეშვი - "მაინც-მეთქი?" და "Ruso-ო მიპასუხა". გამოველაპარაკე. ბავშვები "რაგატკებს" ესროდნენ და მაგიტო გააჩერესო. საუბარში ესპანელმა ქალმა ჰკითხა, თქვენი ქვეყნიდანა, რუსიაო? იმან უთხრა "არა, შეიძლება სომეხია" ჩემი "არა"-თი ეგრევე მიხვდა და მეუბნება: "ქართველი ხარ, გოგოო?". თან ქართულად. გამიკვირდა ასეთი მოულოდელი შეხვედრა, საინტერესო დიალოგი გაიმართა მერე ჩვენს შორის:
-"მე კი ვარ ქართველი, მაგრამ თქვენ ასეთი თავანკარა ქართული საიდან იცით-მეთქი?"
-"მე ბებია მყავდა ქართველი, ფოთელი ჩაჩავაო."
-"დიდი გვარის ბებია გყოლიათ."
-"რატომ?"
-"ცნობილი ქართველი გინეკოლოგი იყო ჩაჩავა"
-"საიდან ხართ?"
-"მე მამა რუსი მყავს, მაგრამ საქართველოში დავიდაბე და 6 წლამდე მანდ ვიზრდებოდი, მერე რუსეთში, საქართველოში ჩავდიდი ხოლმე, მაგრამ რაც ბებია გარდამეცვალა, არ ვყოფილვარ. 9 წელია ესპანეთში ვცხოვრობ. მე სახელი ქართული მაქვს: ზური და ამისა გამო რუსეთში სულ პრობლემა მქონდა. ამ ბოლო დროსაც ვიყავი, ომის მერე რუსეთში. ვიღაც პოლიციელმა გამაჩერა, დახედა საუბრებს და მეუბნება: "а почему у тебя отчество, фамилия русская, а имя грузинское"-ო. მეც ვუპასუხე: "Мой дед во второй мировой войне с Грузином воевал, он его спас и в честь его назвали"-მეთქი და დამანება თავი. რუსეთში რომ ჩავდივარ, მხეც ქართველს მეძახიან და საქართველოში რომ ჩამოვდივარ, მოღალატე რუსსო."
არადა, ქართველებს ლიბერალებად მოგვაქვს თავი და ასეთ კაცს რუსობას ვერ ვპატიობთ, მაშინ როცა ბებიის სისხლი აშკარად მეტია მაგ კაცში, ვიდრე მთელი სლავური მოდგმის. საინტერესო იყო ამ კაცის შეფასებ ბოლოდროინდელ მოველებზე, მაგრამ მე მაინც არ ვკითხე, თვითონ წამოიწყო:
- "ორივე მთავრობა საზიზღარია, გინდა პუტინი, გინდა სააკაშვილი, ომი აატრიალეს და ხალხი ვეღარ კონტაქტობს ნორმალურად, დაშალეს ქვეყანა და ახლა ხალხს აჩხუბებენ ერთმანეთს."
როგორ გინდა ასეთს აუხსნა, რომ საქართველო დამოუკიდებელი უნდაგამხდარიყო და თავისი ტერიტორიები უნდა დაეცვა, ამიტომ პასუხი სხვანაირად გავეცი:
-"იმ რუსეთსაც რად უნდა, რომ ამდენ ფულს ხარჯავს უაზრო ომში, მოგებას ამ ტერიტორიებიდან ვერ იღებს, ისევ და ისევ უაზროდ აწვება მაგის ბიუჯეტს ყველანაირად ეს ომი და ამ ტერიტორიებისთვის ჭიდილი."
შევცვალე მერე საუბრის თემა და ვკითხე:
-ესპანური საიდან იცით?
-МГИМО-ში ვსწავლობდი, იქ მასწავლეს."
ისე მაგის პასუხს პოლიციელს რომ უთხრა, მანდ ნასწავლობა კი ეტყობოდა. მერე გააგრძელა:
-"ქართულად დიდი ხანია, არ მილაპარაკია, ბავშვობის მერე საქართველოში არ ვყოფილვარ, მოსკოვში ვის დაველაპარაკებოდი."
-"ისე, მოსკოვში მეგრელები არიან ბევრი, თუმცა, ბევრმა რუული და მეგრული იცის მარტო"
-რუსული და მეგრული კი არა "სქან ...." მეტი არაფერი არ იციან მაგათ. წელს ჩავდივარ საქართველოში ბებიის საფლავი დაკრძალვის მერე არ მინახავს, სენაკში ბიძა მყავს, სოხუმიდან გადმოსული და მაგათ მინდა მივაკითხო კიდევო"
ამასობაში მისი ჩასვლის დროცს მოვიდა.
დამემშვიდობა: "სულით და გულით ბედნიერებას გისურვებო" და სილსში ჩავიდა.
Thursday, August 19, 2010
ბარსელონას მუზეუმებში
ბევრ მუზეუმში ვიყავი იქ ყოფნისას. საგრადა ფამილიას მერე გაუდის პარკში ვიყავი, თურმე ულამაზესი პარკია, მე კიდევ მთელი საღამო გაუდის მუზეუმს ვეძებდი. ათასობით ადამიანი იყო და მეათედს არ ეცოდინებოდა გაუდის სახლ-მუზეუმი
კატალონიის არქეოლოგიის მუზეუმში წავედი, სადაც ყველა არქეოლოგიური მუზეუმის გაერთიანებული ბილეთი ვიყიდე და გავეშურე ყველაფრის დასათვალიერებლად. კატალონიის არქეოლოგიის მუზეუმში ძირითადად რომაული პერიოდის ექსპონატები იყო და ითიფალური ქანდაკებების გამო მუზეუმი სანახევროდ ეროტიკულ ხასიათს ატარებდა.
ბარსელონას ისტორიის მუზეუმიც ძალიან საინტერესო იყო. ძლივს მივაგენი, მაგრამ ღირდა ნამდვილად. პირველი სართული,რომელიც სარდაფივით მიწისქვეშ იყო, რომაული პერიოდის ქალაქი გახლდათ, მეორე სართული შუასაუკუნეებისა,ბოლოს კი ყველაზე ახალი პერიოდი იყო წარმოდგენილი. საინტერესო ექსპონატი ვიპოვე: არაგონის მეფის ჟაუმე პირველის (1213-1276) მონეტა, ხუთჯვრიანი სიმბოლიკით, მაგრამ თავისებური ფორმის. ოთხი ნაწილიდან ორ მოპირდაპირე მხარეს სამი მსხვილი წერტილი იყო, ორ მოპირდაპირეს კი ჯვრები. ვნახე კაროლინგური მონეტა სვასტიკით.
პიკასოს მუზეუმში იყო ვნახე პიკასოს დახატული სრულიად ნატურალისტური ნახატი: ფილიპე მეოთხის პორტრეტი, ველასკესის ზუსტი ასლი. პიკასოს კუბისტური ნახატების შემხედვარე კაცი იფიქრებს ნამდვილად შეეძლო თუ არა ამ ადამიანს ფიგურების ადეკვატურად და არა სიურრეალისტურად აღქმა. ძალიან ლამაზი იყო პიკასოს ადრინდელი ნამუშევრები, ყველაზე მეტად ფანქრით დახატული პეიზაჟები მომეწონა. პიკასოს ეროტიკული ნახატების სერია - „სელესტინა“, რა თქმა უნდა დამთვალიერებლების დიდ ინტერესს იწვევს. დროებითი გამოფენაც იყო. პიკასო და რუსინიოლი, მათ მეგობრობაზე და მათი შარჟები ერთმანეთზე, რომელიც, რა თქმა უნდა, პიკასოს დახატულები უფრო უხამსი იყო.
ბარბიე-მიულერის წინაკოლუმბამდელი ხელოვნების მუზეუმში ელენე გამახსენდა. იმდენი მეზოამერიკული ღვთაების ქანდაკება იყო იქ.
სიაინტერესო იყო ეგვიპტის მუზეუმიც. ბევრი სარკოფაგი იყო: ხის, თიხის, ქვის, ეგვიპტელების ყველანაირი მასალიგან აკეთებდნენ სარკოფაგებს, როგორც ჩანს. საინტერესო ექსპონატებიც იყო: ფარაონ დომიციანეს ბარელიეფი, კატა ყურში საყურით.
ფიგერესში ერთ პატარა მუზეუმში ვიყავი, სადაც კატალონიელი მხატვრების იყო გამოფენილი. იქ ვნახე ოლგა სახაროვას ნახატი, რომელიც თბილისში დაიბადა, პრიმიტივიზმის და სიურრეალიზმის წარმომადგენელია ანუ გავლენა განიცადა როგორც ფიროსმანის, ისე მისი თანამედროვე დიდი ესპანელი სიურრეალისტების.
კატალონიის არქეოლოგიის მუზეუმში წავედი, სადაც ყველა არქეოლოგიური მუზეუმის გაერთიანებული ბილეთი ვიყიდე და გავეშურე ყველაფრის დასათვალიერებლად. კატალონიის არქეოლოგიის მუზეუმში ძირითადად რომაული პერიოდის ექსპონატები იყო და ითიფალური ქანდაკებების გამო მუზეუმი სანახევროდ ეროტიკულ ხასიათს ატარებდა.
ბარსელონას ისტორიის მუზეუმიც ძალიან საინტერესო იყო. ძლივს მივაგენი, მაგრამ ღირდა ნამდვილად. პირველი სართული,რომელიც სარდაფივით მიწისქვეშ იყო, რომაული პერიოდის ქალაქი გახლდათ, მეორე სართული შუასაუკუნეებისა,ბოლოს კი ყველაზე ახალი პერიოდი იყო წარმოდგენილი. საინტერესო ექსპონატი ვიპოვე: არაგონის მეფის ჟაუმე პირველის (1213-1276) მონეტა, ხუთჯვრიანი სიმბოლიკით, მაგრამ თავისებური ფორმის. ოთხი ნაწილიდან ორ მოპირდაპირე მხარეს სამი მსხვილი წერტილი იყო, ორ მოპირდაპირეს კი ჯვრები. ვნახე კაროლინგური მონეტა სვასტიკით.
პიკასოს მუზეუმში იყო ვნახე პიკასოს დახატული სრულიად ნატურალისტური ნახატი: ფილიპე მეოთხის პორტრეტი, ველასკესის ზუსტი ასლი. პიკასოს კუბისტური ნახატების შემხედვარე კაცი იფიქრებს ნამდვილად შეეძლო თუ არა ამ ადამიანს ფიგურების ადეკვატურად და არა სიურრეალისტურად აღქმა. ძალიან ლამაზი იყო პიკასოს ადრინდელი ნამუშევრები, ყველაზე მეტად ფანქრით დახატული პეიზაჟები მომეწონა. პიკასოს ეროტიკული ნახატების სერია - „სელესტინა“, რა თქმა უნდა დამთვალიერებლების დიდ ინტერესს იწვევს. დროებითი გამოფენაც იყო. პიკასო და რუსინიოლი, მათ მეგობრობაზე და მათი შარჟები ერთმანეთზე, რომელიც, რა თქმა უნდა, პიკასოს დახატულები უფრო უხამსი იყო.
ბარბიე-მიულერის წინაკოლუმბამდელი ხელოვნების მუზეუმში ელენე გამახსენდა. იმდენი მეზოამერიკული ღვთაების ქანდაკება იყო იქ.
სიაინტერესო იყო ეგვიპტის მუზეუმიც. ბევრი სარკოფაგი იყო: ხის, თიხის, ქვის, ეგვიპტელების ყველანაირი მასალიგან აკეთებდნენ სარკოფაგებს, როგორც ჩანს. საინტერესო ექსპონატებიც იყო: ფარაონ დომიციანეს ბარელიეფი, კატა ყურში საყურით.
ფიგერესში ერთ პატარა მუზეუმში ვიყავი, სადაც კატალონიელი მხატვრების იყო გამოფენილი. იქ ვნახე ოლგა სახაროვას ნახატი, რომელიც თბილისში დაიბადა, პრიმიტივიზმის და სიურრეალიზმის წარმომადგენელია ანუ გავლენა განიცადა როგორც ფიროსმანის, ისე მისი თანამედროვე დიდი ესპანელი სიურრეალისტების.
Dies diem docet
კონგრესი დაიწყო და მეც ვესწრები შეძლებისდაგვარად. უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, მარტო იმ მოხსენებებს ვესწრები, რომლებიც მაინტერესებს. ბარსელონა კი ისეთი ქალაქი, ერთი კვირა კი არა ერთი თვე არ გეყოფა დასათვალიერებლად. ორშაბათს დილიდან დაღამებამდე კონგრესზე ვიყავი, დილით იყო ბარსელონას უნივერსიტეტის ყველაზე ლამაზ აუდიტორიაში, პარანიმფში, კონგრესის გახსნა. გვიანშუასაუკუნეებისას მოხატული კედლებით და ლათინური შეგონებებით.
მოხსენებებს რომ ვუსმენდი,თან ვითვალისწინებდი, რა და როგორ უნდა გავაუმჯობესო ჩემი მოხსენებისთვის. საინტერესოა, მაგრამ მე რატომღაც მეგონა, რომ ამისთანა კონგრესზე რაღაც სერიოზულად ახალი და რევოლუციური გამოჰქონდა ყველას. კრიტერიუმად საერთოდ არ ვიღებ იმათ, ვისი მოხსენებაც პრაქტიკულად ჩავარდა, შევაფასებდი მხოლოდ კარგად მიჩნეულ მოხსენებებს ან საერთოდაც ისეთებს, რომლებზეც ძალიან ბევრი ხალხი მოვიდა მოსასმენად. ასეთი მოხსენებები ძირითადად იყო შემდეგი სახის: ნარატიულად კარგად წარმოდგენლი მასალა და რაღაცის შესახებ გამოთქმული ახალი მოსაზრება. ბოლოში თანდართული თეზისი სწორედ ასეთი იყო: მხოლოდ მოსაზრება და არავითარი აღმოჩენა და სიახლე. რა თქმა უნდა, იყო შესანიშნავი მოხსნებებიც: მაგალითად, პოლ ზიმანსკის მოხსენება ურარტულ ქალაქებზე. ეს იყო გათხრების ანგარიში და ამასთან მოსაზრებები, დასკვნები, ამდენად, ძალზედ ღირებული. ზიმანსკის მოხსენება ისედაც საინტერესო იყო ჩემთვის ქართველოლოგიური კუთხითაც. ის ამტკიცებდა, რომ ურარტულ ქალაქებში ცხოვრობდნენ უმეტესწილად სამხედრო ტყვეები. ურარტულ ქალაქ აიანისის გათხრებისას მათ აღმოაჩინეს წარწერა,რომელშიც მოხსენიებულია სხვადასხვა ტომები, მათ შორის მან ახსენა მუშქები. სწორედ ამან დამაინტრიგა და ვკითხე კიდეც: ამ ტომებიდან ვინმეს თუ აქვს თქვენი აზრით, კოლხებთან კავშირი-მეთქი. მიპასუხა: - კიო და დაასახელა კიდეც ქვეყანა, რომელსაც თვლიდა, რომ იყო კოლხებთან დაკავშირებული - ეტიუნი. მის რუკაზეც ასე ჩანდა, რომ სწორედ ეტიუნი მოიცავდა კოლხების ადგილსაცხოვრისს. ტრაბზონისგან აღმოსავლეთით, მაგრამ არა მთლად ევფრატის სათავეებამდე.
ჩემი მოხსენება ქაშქებზე იყო, უმეტესწილად ხეთოლოგები ესწრებოდნენ. მე დიდხანს არ მილაპარაკია, მაგრამ შეკითხვები ბევრი დამისვეს. ერთმა ხეთოლოგმა მითხრა, რომელიღაც ანტიკურ წყაროში წავაწყდი თიფიასთან დაკავშირება რომ შეიძლება ისეთ ტოპონიმს,
რომელიც იმდროინდელი კოლხეთის ტერიტორიაზე იყო. სამწუხაროდ, ვერ გაიხსენა ზუსტად. მე რაც მინახავს, ანტიკური წყაროები, არ მახსენდება. მოსაძებნია, კარგი იქნებოდა დაკავშირებისთვის.
მოხსენებებს რომ ვუსმენდი,თან ვითვალისწინებდი, რა და როგორ უნდა გავაუმჯობესო ჩემი მოხსენებისთვის. საინტერესოა, მაგრამ მე რატომღაც მეგონა, რომ ამისთანა კონგრესზე რაღაც სერიოზულად ახალი და რევოლუციური გამოჰქონდა ყველას. კრიტერიუმად საერთოდ არ ვიღებ იმათ, ვისი მოხსენებაც პრაქტიკულად ჩავარდა, შევაფასებდი მხოლოდ კარგად მიჩნეულ მოხსენებებს ან საერთოდაც ისეთებს, რომლებზეც ძალიან ბევრი ხალხი მოვიდა მოსასმენად. ასეთი მოხსენებები ძირითადად იყო შემდეგი სახის: ნარატიულად კარგად წარმოდგენლი მასალა და რაღაცის შესახებ გამოთქმული ახალი მოსაზრება. ბოლოში თანდართული თეზისი სწორედ ასეთი იყო: მხოლოდ მოსაზრება და არავითარი აღმოჩენა და სიახლე. რა თქმა უნდა, იყო შესანიშნავი მოხსნებებიც: მაგალითად, პოლ ზიმანსკის მოხსენება ურარტულ ქალაქებზე. ეს იყო გათხრების ანგარიში და ამასთან მოსაზრებები, დასკვნები, ამდენად, ძალზედ ღირებული. ზიმანსკის მოხსენება ისედაც საინტერესო იყო ჩემთვის ქართველოლოგიური კუთხითაც. ის ამტკიცებდა, რომ ურარტულ ქალაქებში ცხოვრობდნენ უმეტესწილად სამხედრო ტყვეები. ურარტულ ქალაქ აიანისის გათხრებისას მათ აღმოაჩინეს წარწერა,რომელშიც მოხსენიებულია სხვადასხვა ტომები, მათ შორის მან ახსენა მუშქები. სწორედ ამან დამაინტრიგა და ვკითხე კიდეც: ამ ტომებიდან ვინმეს თუ აქვს თქვენი აზრით, კოლხებთან კავშირი-მეთქი. მიპასუხა: - კიო და დაასახელა კიდეც ქვეყანა, რომელსაც თვლიდა, რომ იყო კოლხებთან დაკავშირებული - ეტიუნი. მის რუკაზეც ასე ჩანდა, რომ სწორედ ეტიუნი მოიცავდა კოლხების ადგილსაცხოვრისს. ტრაბზონისგან აღმოსავლეთით, მაგრამ არა მთლად ევფრატის სათავეებამდე.
ჩემი მოხსენება ქაშქებზე იყო, უმეტესწილად ხეთოლოგები ესწრებოდნენ. მე დიდხანს არ მილაპარაკია, მაგრამ შეკითხვები ბევრი დამისვეს. ერთმა ხეთოლოგმა მითხრა, რომელიღაც ანტიკურ წყაროში წავაწყდი თიფიასთან დაკავშირება რომ შეიძლება ისეთ ტოპონიმს,
რომელიც იმდროინდელი კოლხეთის ტერიტორიაზე იყო. სამწუხაროდ, ვერ გაიხსენა ზუსტად. მე რაც მინახავს, ანტიკური წყაროები, არ მახსენდება. მოსაძებნია, კარგი იქნებოდა დაკავშირებისთვის.
Tuesday, August 3, 2010
ბარსელონა, დღე მეორე - საგრადა ფამილია
ვფიქრობ, რა გავაკეთო, პირველ რიგში დავგეგმე ამ ერთი კვირის განმავლობაში, სად უნდა წავიდე, რომ რაც უფრო რელევანტურია ჩემთვის, იმათი ნახვა მოვასწრო სწორედ.
კვირა დღე თავისუფალი მაქვს, კონფერენცია მხოლოდ ორშაბათს იწყება, ამიტომაც მთელი დღე დავდიოდი ქალაქში.
ქუჩაში ყველგან შეიძლება ნახო წარწერა: La ciudad de Gaudi. პირველად ამიტომაც გახსენდება საგრადა დე ფამილია, მუდმივად მშენებარე და მუდმივად მაინც მიმზიდველი ყველასთვის.
არ მიფიქრია, რომ კოშკებში ავძვრებოდი და რომ ამ კოშკებს ფანჯრები ექნებოდათ და მე თანდათან ჩამოსვლა მომიწევდა ქვემოთ ფეხით. ჰოდა, ჩემს ფრიალა კაბასთან ერთად რა დღეში ვიქნებოდი. :))))
ქვემოთ, მუზეუმში ვნახე გაუდის ქანდაკება - დეგენერატები. საინტერესო ქანდაკებაა. იდიოტების ქანდაკება სიყვარულით გაკეთებული. :)
ბუნებისგან შთაგონებული გაუდი ხშირად არამხოლოდ ანთროპომორფულ გამოსახულებებს, არამედ ცხოველებს და მცენარეებს გამოსახავდა. ბარსელონაში ყველგან ნახავთ მისი ჭრელი ხვლიკის მოზაიკის სურათებს ტურისტებისთვის. საგრადა ფამილიაში ცალკე არსებობს პატარა მუზეუმი "გაუდი და ბუნება", სადაც ჩანს, თუ როგორ კარგად იცნობდა გაუდი ბუნების კანონებს.
და რა თქმა უნდა კრიპტოგრამა, რომლის ციფრები 14 სხვადასხვა შემთხვევაში, 4 სხვადასხვა ციფრი ქმნის ჯამს - 33.
იმავე დღეს წავხეტიალდი გაუდის პარკში, არა პარკის, არამედ მისი სახლ-მუზეუმის სანახავად. ჭეშმარიტად გამორჩეული ადამიანის საცხოვრისია.
კვირა დღე თავისუფალი მაქვს, კონფერენცია მხოლოდ ორშაბათს იწყება, ამიტომაც მთელი დღე დავდიოდი ქალაქში.
ქუჩაში ყველგან შეიძლება ნახო წარწერა: La ciudad de Gaudi. პირველად ამიტომაც გახსენდება საგრადა დე ფამილია, მუდმივად მშენებარე და მუდმივად მაინც მიმზიდველი ყველასთვის.
არ მიფიქრია, რომ კოშკებში ავძვრებოდი და რომ ამ კოშკებს ფანჯრები ექნებოდათ და მე თანდათან ჩამოსვლა მომიწევდა ქვემოთ ფეხით. ჰოდა, ჩემს ფრიალა კაბასთან ერთად რა დღეში ვიქნებოდი. :))))
ქვემოთ, მუზეუმში ვნახე გაუდის ქანდაკება - დეგენერატები. საინტერესო ქანდაკებაა. იდიოტების ქანდაკება სიყვარულით გაკეთებული. :)
ბუნებისგან შთაგონებული გაუდი ხშირად არამხოლოდ ანთროპომორფულ გამოსახულებებს, არამედ ცხოველებს და მცენარეებს გამოსახავდა. ბარსელონაში ყველგან ნახავთ მისი ჭრელი ხვლიკის მოზაიკის სურათებს ტურისტებისთვის. საგრადა ფამილიაში ცალკე არსებობს პატარა მუზეუმი "გაუდი და ბუნება", სადაც ჩანს, თუ როგორ კარგად იცნობდა გაუდი ბუნების კანონებს.
და რა თქმა უნდა კრიპტოგრამა, რომლის ციფრები 14 სხვადასხვა შემთხვევაში, 4 სხვადასხვა ციფრი ქმნის ჯამს - 33.
იმავე დღეს წავხეტიალდი გაუდის პარკში, არა პარკის, არამედ მისი სახლ-მუზეუმის სანახავად. ჭეშმარიტად გამორჩეული ადამიანის საცხოვრისია.
ბარსელონა, დღე პირველი
ბარსელონაში ჩავედი შაბათს, 24 ივლისს, დაღლილი ვიყავი, მაგრამ მაინც წავედი ქალაქის დასათვალიერებლად. რა თქმა უნდა, პირველ დღეს არც მესმოდა, სად მივდიოდი და რას ვაკეთებდი. ვისეირნე რამბლაზე,ვნახე ქსიტეფორე კოლუმბის ძეგლი, რომელსაც ხელი გაშვერილი აქვს არა დასავლეთის, არამედ სამხრეთის მიმართულებით. მას ხომ ეგონა, რომ ინდოეთში მიდიოდა და თავიდ კი ამერიკაში ამოყო. თუმცა, ზოგიერთის მოსაზრებით, ძალიან კარგადაც იცოდა, სად მიდიოდა.
შემდეგ გავედი სანაპიროზე, პორტში, სადაც ვნახე როგორ აჭმევდნენ ადამიანები თევზებს ხელით და უყურებდნენ, როგორ ებრძოდნენ თევზები ნადავლისთვის ერთმანეთს, როგორ სიამოვნებს ადამიანებს ბრძოლის ყურება. გინდა კორიდა იყოს ეს და გინდაც თევზების ჭიდილი გადარჩენისთვის. ჩიტებსაც კი ერეოდნენ და საკვებთან არ უშვებდნენ.
ბედნიერი ერია ესპანელები, დასავლეთ ევროპელებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე ღარიბები არიან ალბათ, მაგრამ მაინც უხარიათ ცხოვრება. ადამიანები ძალიან კომუნიკაბელურები არიან, რომელ ესპანელსაც არ უნდა სთხოვო, გზა მიგასწავლოს, აუცილებლად აგიხსნის და სანამ არ დარწმუნდა, რომ გაიგე ნამდვილად, მანამ არ მოგეშვება. ზოგჯერ შეიძლება თანაც გამოგყვეს. ეს თვისება მარტო იმით არ არის გამოწვეული, რომ ქალაქის ეკონომიკის დიდი წილი ტურიზმზეა დამოკიდებული და რომ ეს ყველა მოქალაქეს შეგნებული აქვს, არა, უბრალოდ ხალხია ამდაგვარი. არა მგონია, რომ რამდენადაც არ უნდა ჰქონდეს ჩვეულებრივ მოქალაქეს ტურიზმის როლი მისი ქვეყნის ეკონომიკაში, ამან გადააწყვეტინოს ყველას კარგად მოექცეს. როგორც წესი, ამდენი უცხოელის დანახვა ევრპელებში განსაკუთრებით ქსენოფობიას იწვევს. ყველას ეშინია, რომ როგორც ერი გადაგვარდება, მინიმუმ ანთროპოლოგიურად მაინც. ესპანელებს ეს არ აწუხებთ. მაგათთვის ჰომოსექსუალისა და ტრანსსექსუალის დანახვა ქუჩებში უფრო უსიამოვნოა, ვიდრე მურთხი პერუელის.
ტოლერანტები არიან ძალიან. ბარშვები რომ აუჭყავდნენ, ხელს არ დაარტყამენ. შეგნებულად აუხსნიან, რომ უნდა გაჩუმდეს, თუ არადა, არც არაფერს არ ეტყვიან.
შეხედულებით ლამაზია ერია, მართალია ძნელია გამოარჩიო ამდენი ტურისტების ფონზე ვინაა ესპანელი და ვინ არა, მაგრამ მაინც გამოირჩევიან ახალგაზრდა კაფანდარა ესპანელები. ძირითადად ქერა, ღია ფერის თვალები, მაგრამ სასიამოვნოდ მუქი კანით.
სხვა ერის წარმომადგენლები, განსაკუთრებით მეზოამერიკელები და აფრიკული წარმოშობის ხალხები ხშირად არცხვენენ ქვეყანას, მაგრამ მაინც იტანენ მათ.
იქაურები მეუბნებოდნენ, პოლიციელს რომ უთხრა, ესა და ეს კაცი არალეგალია და ისე ცხოვრობს აქო, - "მერე რა იყოსო", იტყვის თურმე. მთავარი, არ მოიპარო, გადასახედბის გადაიხადო და თუ ბედნიერი იქნები, ისე როგორც ყველა ესპანელი, ჩათვალე, რომ შენც ესპანელი ხარ. :)
შემდეგ გავედი სანაპიროზე, პორტში, სადაც ვნახე როგორ აჭმევდნენ ადამიანები თევზებს ხელით და უყურებდნენ, როგორ ებრძოდნენ თევზები ნადავლისთვის ერთმანეთს, როგორ სიამოვნებს ადამიანებს ბრძოლის ყურება. გინდა კორიდა იყოს ეს და გინდაც თევზების ჭიდილი გადარჩენისთვის. ჩიტებსაც კი ერეოდნენ და საკვებთან არ უშვებდნენ.
ბედნიერი ერია ესპანელები, დასავლეთ ევროპელებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე ღარიბები არიან ალბათ, მაგრამ მაინც უხარიათ ცხოვრება. ადამიანები ძალიან კომუნიკაბელურები არიან, რომელ ესპანელსაც არ უნდა სთხოვო, გზა მიგასწავლოს, აუცილებლად აგიხსნის და სანამ არ დარწმუნდა, რომ გაიგე ნამდვილად, მანამ არ მოგეშვება. ზოგჯერ შეიძლება თანაც გამოგყვეს. ეს თვისება მარტო იმით არ არის გამოწვეული, რომ ქალაქის ეკონომიკის დიდი წილი ტურიზმზეა დამოკიდებული და რომ ეს ყველა მოქალაქეს შეგნებული აქვს, არა, უბრალოდ ხალხია ამდაგვარი. არა მგონია, რომ რამდენადაც არ უნდა ჰქონდეს ჩვეულებრივ მოქალაქეს ტურიზმის როლი მისი ქვეყნის ეკონომიკაში, ამან გადააწყვეტინოს ყველას კარგად მოექცეს. როგორც წესი, ამდენი უცხოელის დანახვა ევრპელებში განსაკუთრებით ქსენოფობიას იწვევს. ყველას ეშინია, რომ როგორც ერი გადაგვარდება, მინიმუმ ანთროპოლოგიურად მაინც. ესპანელებს ეს არ აწუხებთ. მაგათთვის ჰომოსექსუალისა და ტრანსსექსუალის დანახვა ქუჩებში უფრო უსიამოვნოა, ვიდრე მურთხი პერუელის.
ტოლერანტები არიან ძალიან. ბარშვები რომ აუჭყავდნენ, ხელს არ დაარტყამენ. შეგნებულად აუხსნიან, რომ უნდა გაჩუმდეს, თუ არადა, არც არაფერს არ ეტყვიან.
შეხედულებით ლამაზია ერია, მართალია ძნელია გამოარჩიო ამდენი ტურისტების ფონზე ვინაა ესპანელი და ვინ არა, მაგრამ მაინც გამოირჩევიან ახალგაზრდა კაფანდარა ესპანელები. ძირითადად ქერა, ღია ფერის თვალები, მაგრამ სასიამოვნოდ მუქი კანით.
სხვა ერის წარმომადგენლები, განსაკუთრებით მეზოამერიკელები და აფრიკული წარმოშობის ხალხები ხშირად არცხვენენ ქვეყანას, მაგრამ მაინც იტანენ მათ.
იქაურები მეუბნებოდნენ, პოლიციელს რომ უთხრა, ესა და ეს კაცი არალეგალია და ისე ცხოვრობს აქო, - "მერე რა იყოსო", იტყვის თურმე. მთავარი, არ მოიპარო, გადასახედბის გადაიხადო და თუ ბედნიერი იქნები, ისე როგორც ყველა ესპანელი, ჩათვალე, რომ შენც ესპანელი ხარ. :)
Tuesday, July 13, 2010
რვაფეხა ორაკული
ამ განათლებულ, მეცნიერების საუკუნეში ადამიანებს კიდევ სჯერათ ორაკულისა და საფეხბურთო მატჩების შედეგების გასაგებად რვაფეხას მიმართავენ. როგორც ჩანს, ადამიანებს იმდენად ეშინიათ იმისა, რომ სამყაროს ბატონ-პატრონები შეიძლება მხოლოდ თვითონ არიან და არა რაღაც ზეცნობიერი, რომ მსგავს რამეებსაც კი დაიჯერებენ, ოღონდ მარტოსულად არ იგრძნონ თავი.
Subscribe to:
Posts (Atom)